Spoor van agressie na emotionele verwaarlozing

Het verhaal van Tom

De agressieve vader van Tom verlaat zijn moeder al tijdens de zwangerschap. Nog voor zijn geboorte ontmoet zijn moeder een andere man. Tom krijgt de achternaam van deze man. Twee jaar later verbreekt moeder haar relatie. Kort daarop wordt ze een half jaar wordt opgenomen in de psychiatrie. Bij thuiskomst krijgt ze al snel een nieuwe relatie. Als peuter is Tom getuige van veel geweld tussen zijn moeder en deze man.

Als zesjarige wordt Tom opgenomen in een orthopedagogisch centrum voor kinderen met een licht verstandelijke handicap en gedragsproblemen. Er blijkt sprake te zijn van forse achterstand. Dit is veroorzaakt door onderstimulatie, en problematische persoonlijkheidsontwikkeling. Dit uit zich in gedrags- en contactproblemen. Toms heftige tegendraads gedrag is het gevolg van emotionele en pedagogische verwaarlozing. Tom werd bijvoorbeeld van jongs af aan door zijn moeder meegenomen naar het café.

Jeugd

Op negenjarige leeftijd gaat Tom weer bij zijn moeder wonen. Maar harmonisch verloopt dit allerminst. School signaleert tal van problemen: driftbuien, koppigheid, onrealistische fantasieverhalen. Hij blijft zich verzetten tegen volwassenen, kan niet overweg met anderen en heeft woedeaanvallen.
 
Als hij twaalf is, wordt hij weer opgenomen in het orthopedagogisch behandelingscentrum. Daar stellen de hulpverleners een combinatie van PDD-NOS, hechtingsproblematiek en verslaving vast. Tom is somber, depressief, vertoont weerspannig gedrag, raakt in een isolement en heeft een negatief zelfbeeld. De opname heeft een positieve invloed, maar weerhoudt hem niet van het plegen van diefstallen in huizen en auto’s. Hij wordt opgepakt door de politie.

Gezien zijn jonge leeftijd wordt krijgt hij geen voorlopige hechtenis maar komt hij onder restricties weer in het behandelcentrum. Later verblijft hij op weekdagen bij zijn oma thuis en is hij alleen nog in de weekenden in de woongroep. Zijn dagen zijn erg leeg. Hij heeft eigenlijk niets om handen.
 
Op z’n 25ste gaat hij zelfstandig wonen, met ambulante ondersteuning. Het contact met de begeleiders verloopt niet soepel. De ene keer staat Tom open voor een gesprek, maar vaker negeert hij hen totaal. Het gaat bergafwaarts. Zijn leefritme verschuift van de dag naar de nacht. Hij komt weer in aanraking met de politie wegens inbraak. Hij grijpt vaak naar de drank, vervuilt de woning en veroorzaakt geluidsoverlast.

De buren dienen verschillende keren klachten in vanwege die geluidsoverlast. Het resultaat: Tom moet zijn woning verlaten. Hij komt dan terecht in een kleinschalige woongroep. Hier gaat het goed mis. Grof en agressief gedrag naar de medebewoners vormen een groot probleem. Tom heeft gedronken in een escalatie van geweld verbouwt hij de keuken volledig. De politie wordt er bij geroepen. De komst van een nieuwe medebewoner maakt die situatie nog erger. Hij treitert Tom en daagt hem uit. Het resulteert in ernstig fysiek geweld.

Hoe nu verder?

De woonvorm wordt gesloten en Tom wordt geplaatst in een appartement met begeleiding op afstand. De vraag is wanneer het volgende incident zich aandient.